(δεν εχει κανα σπουδαιο
σποιλερ, απολαυστε με δικη σας ευθύνη από δω και κατω)
Το "The Wire" είναι
Αμερικάνικη, αστυνομική σειρά του HBO. Ξεκίνησε το 2002 και στις πέντε σεζόν
του, κυριολεκτικά άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε τηλεόραση γενικά, αστυνομικές
σειρές ειδικά. Με ντοκυμανταιρίστικη υφή, πολλούς ερασιτέχνες ηθοποιούς -πολλοί
εκ των οποίων είχαν υπάρξει πραγματικοί εγκληματίες- ξεχωρίζει τόσο για το ωμό
ρεαλισμό της όσο και για τη μαυρίλα που την χαρακτηρίζει. Είναι μια σειρά- γροθιά
στο στομάχι, η θέαση της οποίας απαιτεί μεγαλες αντοχές. Έχει πολλούς πρωταγωνιστές,
είναι αργοσυρτη(αλλα όχι βαρετή) και πραγματεύεται τις ιστορίες των φτωχών της Βαλτιμόρης,
ένα θέμα όχι τόσο εύπεπτο για τους πολλούς. Αυτός είναι και ο λόγος που παρότι θεωρείται
καθολικά ως αριστούργημα, τιμήθηκε με μετρημένα βραβεία.
Το μεγαλύτερο προτέρημα της σειράς είναι ότι
δεν διαλέγει πλευρές, δεν εξιδανικεύει, δεν ηθικολογεί. Από την μια ξετυλίγει
τις ιστορίες των ανθρώπων του νομού και της τάξης και από την άλλη, την ζωή των
παρανόμων. Ωστόσο, δεν δίνει μασημένη τροφή και αφήνει τον θεατή να προβληματιστεί
και να κρίνει. Άλλωστε κάνεις από τους «καλούς» ή τους «κακούς» δεν είναι μονόπλευρα
«καλός» ή «κακός». Δεν υπάρχει άσπρο και μαύρο, όλοι κινούνται στις αποχρώσεις
του γκρίζου.
Μα πάνω από όλα το Wire είναι
ένα φιλόδοξο έργο. Καταπιάστηκε με ένα πολύ ευρύ και ιδιαίτερο θέμα, την διαφθορά
του Συστήματος, αλλά δεν έκανε τσαπατσουλιές. Με χειρουργική ακρίβεια ανατέμνει
την έννοια της διαφθοράς, ξεχωρίζει τις θεματικές της και σε κάθε σεζόν τις εξαντλεί.
Κάθε σαιζόν εστιάζεται και σε μια διαφορετική περιοχή της Βαλτιμόρης και σε μια
διαιρετική πτυχή του αδηφάγου Συστήματος. Η πρώτη σαιζόν ασχολείται με το Νόμο
(Αστυνομία & Δικαστήρια), η δεύτερη σαιζόν με τα συνδικάτα, η τρίτη με την πολιτική και το τέρας της
γραφειοκρατίας. Η τέταρτη με την παιδεία και η τελευταία με τον τύπο.
Φυσικά το Wire δεν βαυκαλίζεται και δεν πουλά φούμαρα.
Δεν είναι δυνατόν να νικηθεί το Συστημα,μονο κάποιες μικρές νίκες μπορούν να προσφέρουν
μια κάποια λύση. Και πάλι όμως, μετά από κάθε νίκη, μετά από κάθε θυσία, το Σύστημα
ανασυγκροτείται και επανέρχεται πιο δυνατό και πιο λυσσασμένο, έτοιμο να εξοντώσει
όποιον αντιστέκεται. Και αυτό που μένει στο τέλος(φιναλε σεζόν/σειράς) είναι η πνιγηρή
διαπίστωση ότι σε ένα κόσμο διεφθαρμένο, μια κοινωνία κουρασμένη, ο αγώνας των λίγων
δεν θα δικαιωθεί ποτέ. Γιατί το Τέρας είναι παντοδύναμο και μετρημένοι Δον Κιχώτηδες δεν θα μπορέσουν να το σκοτώσουν.
Καμία ανάλυση της σειράς όμως, δεν θα είναι πλήρης, χωρίς αναφορά στους χαρακτήρες της. Η αλήθεια είναι ότι διαθέτει παρά πολλούς χαρακτήρες
και σε κάθε σεζόν προστίθενται παραπάνω. Παρότι κάθε σεζόν η σειρά μετακομίζει
σε άλλο σημείο της Βαλτιμόρης, δεν ξεχνά τους ήρωες και ακούραστα συνεχίζει να τους
ακλουθεί όλους. Οι περισσότερες ιστορίες μπλέκονται μεταξύ τους, ακόμα και αν μεσολαβούν
πολλές σεζόν αναμεταξύ τους γιαυτό το Wire είναι μια σειρά που πρέπει να την παρακολουθείς
με θρησκευτική ευλάβεια. Αλλιώς, είσαι καταδικασμένος να μη προσέξεις λεπτομέρειες
που λίγα ή πολλά επεισόδια αργότερα θα έχουν ζωτική σημασία.
Όταν ξεκίνησα την θέαση της, η σειρά με άγχωσε
πολύ. Παρά πολλά πρόσωπα, πολλές παράλληλες ιστορίες, απίστευτη αργκό, όποτε λίγο
απελπίστηκα γιατί συνειδητοποίησα ότι απαιτούσε την αμέριστη προσοχή μου. Ωστόσο,
δε κιότεψα, παρακολούθησα με προσοχή, αγάπη και προδερμ και ω του θαύματος λίγο
πριν το φανταστικό φινάλε, όλα μπήκαν
στη θέση τους, σαν κομμάτια του πάζλ και πλέον τίποτα δεν ήταν ασαφές. Αυτό απαιτεί
μεγάλη τέχνη. Δεν είναι εύκολο να ενώσεις φαινομενικά ασύνδετα κομμάτια, αμέτρητα
άτομα και ιστορίες και στο τέλος όχι μόνο να μη μπερδευτεί κάνεις αλλά να οδηγηθείς
σε ένα συγκλονιστικό φινάλε. Για να μην επαναλαμβάνομαι να πω ότι σε κάθε σεζόν
είχα παρόμοιο πρόβλημα. Και κάθε φορά λυνόταν το ίδιο μαγικά. Αυτό που λάτρεψα είναι
ότι κάθε επεισόδιο τέλειωνε στο κατάλληλο σημείο που με ωθούσε να δω το επόμενο
επεισόδιο άμεσα. Φοβερή μαγκιά για ένα έργο που βασίζεται στο αργό ξετύλιγμα
και δεν ποντάρει σε φτηνούς εντυπωσιασμούς.
Σε κάθε πλάνο, επεισόδιο, ιστορία πρωταγωνιστές
είναι οι άνθρωποι και το Σύστημα. Για το Σύστημα μιλήσαμε, είναι αμείλικτο και τρώει
τους ανθρώπους. Ποιοι είναι όμως, οι άνθρωποι;
Σε έναν διεφθαρμένο κόσμο κανείς από
τους "καλούς" δεν είναι προσκοπάκια. Άλλος είναι βίαιος, άλλος κλέβει
χρήματα, άλλος έχει οικογενειακά προβλήματα, όλοι έχουν κουβαλάνε αμαρτίες. Πολλές.
Αλλά ούτε οι κακοί, είναι μόνο κακοί. Έχουν ανθρώπους που αγαπούν, έχουν δική τους
ηθική, συχνά έπιανα τον εαυτό μου να τους νοιάζομαι. Ακόμα και οι δολοφόνος με
την κοντόκανη ο Ομάρ, ο φόβος και ο τρόμος της πολης, είναι ένας συγκλονιστικός
χαρακτήρας που γεμίζει την οθόνη και –δικαιολογημένα- διαθέτει το μεγαλύτερο
φαν κλαμπ από όλους τους ήρωες. Βασικά ο Ομάρ είναι από μόνος του, ένας λόγος
να δει ο οποιεσδήποτε Wire. Ένας Ρομπέν
των Φτωχών, ένας υπεράνθρωπος, η ζωντανή απόδειξη πως αν ξέρεις να γραφείς μπορείς
να δημιουργήσεις απόλυτα ζωντανούς χαρακτήρες.
Αυτό όμως που μπορεί να σκοτώσει κάθε αισιοδοξία
που διαθέτει ο όρμος θεατής είναι οι ανήλικοι πρωταγωνιστές. Στις ιστορίες
συμμετέχουν από μικρά παιδάκια μέχρι έφηβοι και μέχρι να φτάσεις στην 4η
σεζόν που είναι αφιερωμένη στα σχολεία, έχεις ήδη ένα στομάχι κόμπο και φοβάσαι
τι άλλο θα πάθουν οι αθώες ψυχές. Μην αναρωτιέσαι
αναγνώστη, πολλά παθαίνουν. Και δυστυχώς τίποτα δε γίνεται χάριν μελοδραματισμού,
αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι αυτά κάπου εκεί έξω γίνονται. Καθημερινά.
Και δίπλα στις διαλυμένες παιδικές
υπάρξεις υπάρχουν και οι αστυνομικοί, αυτοί οι άνθρωποι με τα τόσα λάθη και τα ακόμα
περισσότερα πάθη. Σε κάθε σεζόν, τους βλέπουμε να δουλεύουν αδιάκοπα, να πήζουν
από την ατελείωτη γραφειοκρατία, να παραμερίζουν την προσωπική τους ηρεμία και ευτυχία.
Διαρκώς προσπαθούν και σαν ελάχιστη επιβράβευση κάπου, κάποτε συλλαμβάνουν μερικούς.
Άλλοι είναι σημαντικοί, αλλά είναι δευτερότριτοι, κάνεις δεν είναι μεγάλο κεφάλι.
Ακόμα και όταν φτάσουν στο μεγάλο κεφάλι και είναι έτοιμοι να ανασάνουν, σαν άλλη
Λερναία Ύδρα, ξεπετάγεται ένα δεύτερο κεφάλι, κάπου άλλου. Και το κυνήγι ξεκινά
από την αρχή, οι αστυνομικοί μαζεύουν τα κομμάτια τους, οι αμαρτωλοί της πολης ψάχνουν
να βρουν το αποκούμπι τους, να βγει κάπως η επομένη μέρα.
Όταν
λέμε αμαρτωλούς δεν εννοούμε μόνο τους πρεζεμπορους και τους δολοφόνους. Είναι και
οι απλοί άνθρωποι όπως ο Φρανκ της 2ης σεζόν που απλώς ήθελε να βοηθήσει
το σωματείο του. Πολλά λάθη ο Φρανκ, αλλά τα έκανε οδηγούμενος από μια
προσωπική αίσθηση ηθικής. Δικαιολογημένος; Όχι. Αλλά όταν είσαι καταδικασμένος από
την πρώτη μέρα της ζωής σου στη φτώχεια και το περιθώριο, πόσο καλός άνθρωπος μπορεί
να γίνεις; Είναι και κάποιοι άλλοι όπως οι πολλά βαρείς και όχι, Στριγκερ Μπελ
και Εηβον, δυο ευφυείς άνθρωποι, με μεγάλα όνειρα, που βλέποντας τα έργα και τις
ημέρες τους, δεν μπορείς να αναρωτηθείς πως θα είχαν καταλήξει αν είχαν πάρει άλλη
πορεία πλεύσης στην ζωή τους. Είναι τα διάφορα ορφανά που ανδρώνονται στους δρόμους
μην έχοντας άλλη εναλλακτική, είναι οι αποφυλακισμένοι που προσπαθούν να αλλάζουν
σελίδα αλλά το παρελθόν σαν βαράκι τους κρατεί πίσω. Δε θυμώνω με τα παιδιά όμως ούτε
με τις μανάδες, ούτε με όσους που θεωρούν αυτή τη ζωή σαν μόνη επιλογή. Όχι. Τι να περιμένω
σε μια κοινωνία με διαλυμένα σχολεία, που οι δάσκαλοι μαγειρεύουν τους βαθμούς
για να μην τους κλείσουν και υποχρεώνουν παιδιά που δε ξέρουν το όνομα τους να γράφουν
να ακολούθουν απαρέγκλιτα το επίσημο πρόγραμμα; Δε θα έπρεπε να υπάρχει κάποια άλλη
προσέγγιση για τα παιδιά που ζουν σε τέτοιες κοινωνίες; Είναι δυνατόν να κλείνουν εκπαιδευτικά πρόγραμμα
την στιγμή που όλοι γνωρίζουμε ότι η ελπίδα ανθίζει μόνο μέσα από την παιδεία; Αλλά
φυσικά, σε μια παρηκμασμένη κοινωνία που τα λεφτά αλλάζουν χεριά κάθε λεπτό, κάνεις
δεν νοιάζεται να θέσει τα θεμέλια για το μέλλον. Και δυστυχως αυτα γι-νο-νται.
Και κάπου εκεί φτάνουμε στη πέμπτη σεζόν που μόνο η σκέψη
της με γεμίζει θλίψη. Όχι, δεν είναι υπερβολή άλλωστε σκοπός της τέχνης είναι να
συγκινήσει, να προβληματίσει, να θέσει ερωτήματα. Ελεεινοί χαρτογιακάδες ανεβαίνουν
στην ιεραρχία, οι τίμιοι καταλήγουν άνεργοι ή ξεχασμένοι, οι έσχατοι έσονται πρώτοι
παντού, το αρχηγιλίκι των ναρκωτικών αλλάζει διαρκώς χεριά. Και το θλιβερό είναι
ότι πάντα θα αλλάζει και πάντα κάποιος Μακ Νάλτη θα τους κυνηγά. Και μετά κάποιος
άλλος. Και πάντα θα καταλήγουμε στην προφητική σκηνή της πρώτης σεζόν που δυο πιτσιρίκια
του δρόμου παίζουν σκάκι:
Υπέροχο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου